W środę, 15 czerwca 2022 r. w Muzeum Regionalnym w Pleszewie odbyło się otwarcie wystawy „PUSZCZA PYZDRSKA”.
Wystawa powstała we współpracy z Państwem Wiesławą i Przemysławem Kowalskimi, Eugeniuszem Markiewiczem, Anną i Grzegorzem Markiewiczami, którzy udostępnili materiał zdjęciowy i elementy etnograficzne związane z Olędrami. Ponadto część eksponatów została wypożyczona z Muzeum Regionalnego Ziemi Pyzdrskiej.
Podczas otwarcia dyrektor Muzeum Regionalnego w Pleszewie Adam Staszak mówił o genezie wystawy, która swoje początki znalazła w …. pandemii. Wtedy bowiem dyrektor Muzeum wybrał się w teren do puszczy, aby pospacerować i wówczas zdecydował, że jest to bardzo dobry temat na kolejną wystawę.
O swoich badaniach w puszczy i jej specyfice opowiedział Przemysław Kowalski, a o walorach przyrodniczych tego miejsca mówił Eugeniusz Markiewicz: „Puszcza Pyzdrska to kompleks leśny zawdzięczający swoją nazwę faktowi, że blisko 1/6 jego obszaru stanowiła w latach 1387-1793 własność miasta Pyzdry. W średniowieczu granice puszczy były położone od zachodu, wschodu i północy między odcinkami rzek: Warty, Prosny i Powy, a od południa granica sięgała linii biegnącej poniżej miejscowości: Brudzew, Lipe, Jarantów, Zbiersk, Petryki, Kościelec i Kosmów. Był to obszar zagospodarowany rolniczo głównie po obrzeżach. Penetracja gospodarcza puszczy przebiegała przy trakcie biegnącym wzdłuż Prosny, który łączył Kalisz przez Pyzdry do Poznania i Gniezna oraz przy trakcie okrążającym wschodni skraj puszczy, który łączył Kalisz z Kruszwicą przez Konin. Środek leśnego obszaru przecinał prowadzący wzdłuż Czarnej Strugi trakt łączący Stawiszyn z Lądkiem z którego dokonywano penetracji gospodarczej idącej w głąb Puszczy Pyzdrskiej. Centrum puszczy było obszarem o niesprzyjających warunkach dla rozwoju rolnictwa ze względu na słabe ziemie lub bagna. Dopiero w XVIII wieku właściciele ziemscy oraz miasto Pyzdry, by zagospodarować lasy i bagna puszczy, zaczęli sprowadzać osadników olęderskich o wyznaniu ewangelickim pochodzących głównie z ówczesnych Niemiec. Powodem sprowadzania osadników była chęć podniesienia dochodów. Osadnicy zawierali umowy z właścicielem ziemi, które określały wysokość czynszu oraz gwarantowały im wolność osobistą. Wsie olęderskie miały własny samorząd, osadnicy korzystali z wolności handlu oraz swobody wyznaniowej co w okresie silnych zależności pańszczyźnianych pozostałych chłopów miało ogromne znaczenie. Dzięki tym przywilejom osadnicy potrafili zamienić największe nieużytki w kwitnące osady. Olędrzy wykarczowali i osuszyli ok. 50% puszczy tworząc 50 wsi z własnymi kościołami, szkołami i cmentarzami. Powstał typowy olęderski krajobraz kulturowy, na który składa się mozaika lasów, pól, łąk z rozrzuconymi pomiędzy nimi pojedynczymi zagrodami”.
Wystawa będzie czynna do września. Zapraszamy do zwiedzania!
Puszcza Pyzdrska – wystawa
czerwiec – wrzesień 2022
kurator wystawy: kustosz Witold Hajdasz
Galeria wydarzenia
