W czwartek, 5 października 2023 r. odbyła się III Regionalna Konferencja Naukowa w Muzeum pt. „Civitas Plessow – rzecz o najdawniejszych dziejach miasta”. Wydarzenie zorganizowano w roku jubileuszu 740-lecia miasta. W czasie wystąpień konferencyjnych poszukiwano odpowiedzi na pytanie: kiedy mógł powstać Pleszew i jak wyglądały początki naszego miasta?
Witając przybyłych gości, dyrektor Muzeum Regionalnego w Pleszewie Adam Staszak zaznaczył, że dokładnie 740 lat temu – 2 października 1283 r. wydany został dokument księcia poznańsko-kaliskiego Przemysława II, zaświadczający o posiadaniu przez Pleszew praw miejskich. Mocno podkreślał, że rok 1283 wyznacza nam bieg dziejów, choć data ta nie jest datą lokacji czyli początku miasta. To dokument sądowy o dawnym miasteczku, które już istniało. De facto tę rocznicę trzeba więc przesunąć o około kilkanaście lat.
Pierwszym prelegentem był prof. Tomasz Jurek – wybitny mediewista, zatrudniony w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, w poznańskiej Pracowni Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu, który wystąpił z odczytem pt. „Doliwowie, św. Florian i najdawniejsze dzieje Pleszewa”. W swoim wystąpieniu odniósł się do dokumentu Przemysła II z 1283 r., który nie jest dokumentem założenia miasta, ponieważ powstanie miasta to specjalny akt prawny, zmiana statusów, a więc to bardzo długi i skomplikowany proces.
Drugim prelegentem był dr Adam Kozak – prawnik i historyk mediewista, pracownik naukowy Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, a tytuł jego wystąpienia brzmiał: Pleszew przełomu XV i XVI wieku na tle innych miast. Przedstawił on wyniki swoich badań i analiz nad średniowiecznym Pleszewem, które zostały opublikowane w książce „Pleszew w późnym średniowieczu i u progu epoki nowożytnej”.
Po przerwie głos zabrali młodzi naukowcy związani także z Polską Akademią Nauk. Mgr Michał Gochna jest pracownikiem Zakładu Atlasu Historycznego Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, zaś mgr Milena Stępniak-Lis pracuje obecnie w Bibliotece Kórnickiej. Wspólnie opracowali oni plan Pleszewa w drugiej połowie XVI wieku, opublikowany w Atlasie Historycznym Polski, tom 4 „Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku”. Podczas konferencji opowiedzieli o szczegółach swojej pracy i poszczególnych etapach powstawania planu.
Jako ostatni zaprezentował się dr Grzegorz Szczurek – archeolog, badacz najdawniejszych dziejów Ziemi Pleszewskiej. W swoim wystąpieniu pt. „Uwagi o stanie i potrzebach badań nad pradziejami i wczesnym średniowieczem Pleszewa i okolic” przedstawił wyniki badań terenowych, które prowadzi od lat na terenie Pleszewa i Ziemi Pleszewskiej.
Była to już druga konferencja naukowa w roku jubileuszowym. Pierwsza odbyła się w styczniu i nosiła tytuł „Razem czy obok siebie? Katolicy, ewangelicy i żydzi w dawnym Pleszewie”.
Fot. Witold Hajdasz
